Ciekawym etnograficznie terenem gminy Rawicz są Hazy/Chazy (obie formy są poprawne). Obejmują obszar 17 wiosek w południowo-wschodniej części powiatu rawickiego, należących do czterech gmin: Rawicz, Miejska Górka, Pakosław i Jutrosin. Obszar tzw. Chazów właściwych należy w całości do parafii zielonowiejskiej. Zielona Wieś i Wydawy to główne wsie chazackie. Sama nazwa - Chazy, Chazaki - nie została jak dotąd wyjaśniona. Wśród badaczy folkloru trwają nawet spory co do pisowni: Hazy czy Chazy. Główną cechą, która odróżniała Chazaków od innych grup ludności, była ich gwara. Obecnie występuje ona już tylko w formie reliktowej. Gwara chazacka była przedmiotem zainteresowań najwybitniejszych polskich dialektologów, co wynikało z jej odrębności w stosunku do innych gwar wielkopolskich. Mikroregion chazacki charakteryzował się też odrębnym strojem, o czym pisał największy znawca ludu polskiego - Oskar Kolberg. Mieszkanki Chazów wykonywały w przeszłości piękne hafty. Stosunkowo najdłużej przetrwały na terenie Chazów stare obrzędy i zwyczaje. Zapewne miała na to wpływ naturalna izolacja tego regionu, wywoływana powodziami i trudniejszymi warunkami życia aniżeli u sąsiadów. Część starych zwyczajów oraz elementy chazackiego folkloru stara się ocalić od zapomnienia powstały w 1974 roku zespół regionalny "Wisieloki" z Szymanowa. Również Muzeum Ziemi Rawickiej w jednej z sal gromadzi eksponaty etnograficzne.

ŚPIEW

 Rozśpiewanie

Prowadzenie: Joanna Szaflik

Każdego dnia Taboru Wielkopolskiego czeka nas dzień pełen śpiewania, grania na instrumentach oraz rozmów. Warto więc zadbać o aparat głosowy.

Dlatego spotykamy się na półgodzinnej rozgrzewce tak by wprowadzić nasze mięśnie oraz inne tkanki w ruch i wibracje, które pomogą zachować kondycję podczas intensywnego czasu muzykowania. Skupimy się głównie na oddechu, szczególnie na przeponie oraz innych mięśniach wspomagajacych oddychanie i wydawanie dźwięku.

Uwaga rozgrzewka przeznaczona jest dla wszystkich chętnych, szczególnie śpiewających i grających na dudach. Nie wymaga zapisów.

Praca z głosem - dla kobiet

Prowadzenie: Joanna Szaflik, 

Praca z głosem - dla mężczyzn

Prowadznie: Antoni Beksiak 

Pieśni stąd

Prowadzenie: Anna Chuda

Każdy, kto miał do czynienia z panią Anią Chudą, wie, jakim niewyczerpanym repertuarem dysponuje. Ciągle przypominają się jej nowe (stare) pieśni, które gdzieś kiedyś zasłyszała na zabawach i weselach. Niektóre były przebojami w latach 70. i 80. XX w., później odeszły trochę w zapomnienie i... nagle przypomniały się pani Ani. Skupimy się na pieśniach weselnych, choć – jak na każdym weselu – nie zabraknie pieśni do tańca i na inne okazje. Jeśli ktoś już był na którymś z Taborów Wielkopolskich, może mieć gwarancję, że pani Ania będzie śpiewała repertuar w dużej części mu nieznany. Wszystkie pieśni, styl wykonania, ozdobniki i gwara są tutejsze, czyli biskupiańskie.

Warsztat dla osób z zaawansowanymi umiejętnościami śpiewaczymi. Dla dorosłych i młodzieży.

Pieśni stamtąd

Prowadzenie: Martyna Żurek

Ludzie się przemieszczają, a wraz z nimi pieśni. Tym razem przemieści się do nas pochodząca z Regionu Kozła, a pochodząca z Kościana Martyna Żurek. Przywiezie zatem pieśni z zachodniej części Wielkopolski. Może się okazać, że niektóre teksty i melodie są znane na Biskupiźnie w innych wariantach i że na zachodzie pojawiają się nieoczekiwane zwrotki.

Celem warsztatów jest ukazanie całego bogactwa różnorodności pieśni wielkopolskich zależnego od tego, kto, gdzie i kiedy śpiewał. Część z nich pochodzi z repertuaru świetnej śpiewaczki Franciszki Ciesiółkowej.

Warsztat dla dorosłych i młodzieży.

Śpiewy męskie

Prowadzenie: Franciszek Jesiak i Antoni Beksiak

Gdy jest się uczestnikiem zabawy na Biskupiźnie i gdy się ogląda nagrania filmowe z dawnych i całkiem niedawnych lat, wydaje się, że to mężczyźni byli prowodyrami śpiewania i że ich śpiew dominował podczas zabaw. I słusznie się wydaje. Warto zatem wdrożyć się w męskie śpiewy, aby podczas wieczornych zabaw poczuć siłę wspólnoty.

Panowie w swoim gronie pozwalali sobie na więcej, niż gdy wśród nich były kobiety. To często interesujące teksty. Dowcip w tradycyjnej pieśni wielkopolskiej jest często cechą istotną, a na tle ościennych regionów ma specyficzny charakter.

Panowie i młodzieńcy: polecamy!

Śpiew dla dzieci

Prowadzenie: Joanna Szaflik

SOBOTA 

dodatkowy warsztat śpiewaczy :)  "Słuchanie nagrań archiwalnych i śpiew z Justyną Piernik" 

Podczas warsztatu będziemy słuchać starych nagrań archiwalnych pochodzących z różnych części Wielkopolski w wykonaniu wybitnych, nieżyjących śpiewaków. Wśród wybranych przykładów znajdą się inne warianty pieśni, do dziś pamiętanych w regionie. Nauczymy się kilku z nich i porozmawiamy o metodach poszukiwania i pracy nad repertuarem przechowywanym w muzycznych archiwach.

ZREALIZOWANO W RAMACH STYPENDIUM MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Justyna Piernik
Śpiewaczka, polonistka, animatorka kultury, dziennikarka Programu 2 Polskiego Radia. Od kilkunastu lat zajmuje się dokumentowaniem, badaniem i wykonywaniem dawnych pieśni tradycyjnych z Polski, Ukrainy i Rosji. Uczyła się u etnomuzykologów-praktyków oraz u śpiewaczek starego pokolenia podczas etnograficznych podróży. Bada i interpretuje style i repertuary wybitnych polskich śpiewaczek tradycyjnych. Koordynuje projekty społeczno-muzyczne w lokalnych społecznościach. Liderka zespołu Warszawa Wschodnia, solistka w międzynarodowych projektach muzycznych. Śpiewa z Kapelą Brodów. 

TANIEC

Dożynki (warsztaty taneczno-teatralne)

Prowadzący: Beata Kabała, Kinga Łon, Witold Roy-Zalewski

Zajęcia nie mają szczególnych ograniczeń wiekowych, choć przewidujemy, że wezmą w nich udział głównie dorośli.

Potańczmy - tańce wielkopolskie

Zabawy i tańce dziecięce w wielu regionach naszego kraju są bardzo do siebie podobne. Co więcej, w całej Europie, aż po Portugalię, można spotkać ich odpowiedniki, niewiele różniące się od naszych wersji. Poznamy  je, a jako że nie samą zabawą człowiek żyje, w czasie odpoczynku posłuchamy kilku opowieści, które zostały zapisane 80, 100, a nawet prawie 200 lat temu. Z opowieściami bywa tak, że również one wędrują z ludźmi. Poznamy zatem nie tylko te z Wielkopolski, ale nawet z odległej Afryki, gdyż przygody z nich rodem równie dobrze mogłyby się wydarzyć w naszym kraju, a przesłanie jest aktualne do dziś. Opowieści te staną się inspiracją do następnych zabaw i może zrodzą się z nich krótkie scenki rodzajowe.

Prowadzenie: Grzegorz Ajdacki

Do zajęć przygra Kuba Zimończyk.

Tańce dla początkujących

Bardzo istotna część muzyki instrumentalnej miała funkcję taneczną – nierozerwalnie łączyła się z tańcem i śpiewem. Aby móc uczestniczyć w zabawach tanecznych, należało umieć tańczyć. Przekaz tych umiejętności następował poza zabawami, a każdemu, kto chciał w potańcówkach uczestniczyć, zależało, aby jak najlepiej nauczyć się tańczyć. Nauka ta nie ograniczała się do jakiegoś konkretnego wieku – pląsały dzieci, naśladując dorosłych, młodzież uczyła się zarówno między sobą, jak i od starszych tancerzy, dzieci i dorastające panny tańczyły w domach z rodzicami. Nasze warsztaty również nie mają ograniczeń wiekowych, najważniejsza jest chęć. Będziemy się uczyli tańców parzystych i trójmiarowych, które najbardziej są rozpowszechnione w naszym kraju, a także zasad uczestniczenia w zabawie.

Prowadzenie: Grzegorz Ajdacki

Tańce i zabawy regionalne

Tańce, zabawy i gwarę z mikroregionów Biskupizna i Chazy przybliżą nam m. in. nastoletni członkowie zespołu działającego przy szkole w Strej Krobi. Drugą część warsztaów poprowadzi Zofia Dragan, osoba silnie związana z miejscowością Bukówiec Górny, gdzie od lat angażuje się w życie kulturalne oraz wychowanie dzieci i młodzieży. Wieloletnia Dyrektor Zespołu Szkół im. ks. Teodora Kurpisza w Bukówcu Górnym, regionalistka, członkini i inicjatorka powstania wielokrotnie nagradzanych w kraju i na arenie międzynarodowej bukowieckich kapel dudziarskich, założycielka kabaretu „Dziura”, autorka licznych tekstów gwarowych i scenariuszy regionalnych oraz widowisk obrzędowych. Znana jest jako pomysłodawca i organizator popularnych w całej Polsce konkursów gwarowych, założyciel i wieloletni prezes Komitetu Obchodów 800-lecia Wsi Bukówiec Górny oraz 600-lecia szkolnictwa w Bukówcu, propagatorka polskich obyczajów, szczególnie zwyczajów bukowieckich. Wielokrotnie odznaczana za działalność kulturalną, między innymi przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Prowadzenie: Zespół Młodzi Biskupianie ze Starej Krobi, Zofia Dragan

Tańce i zabawy dożynkowe

Zajęcia będą obejmowały różne ćwiczenia integracyjne – niekiedy zabawne, niekiedy poważne. Jedne będą pomagały się uspokoić i wyciszyć, a przy innych będzie można dużo brykać, skakać i biegać. Wszystkie przygotowują do scenek teatralnych, w których będą wykorzystywane elementy dożynek, na Biskupiźnie zwanych „wińcem” (czyli wieńcem). Stosując metodę dramy i teatru improwizowanego, postaramy się wspólnie z dziećmi stworzyć krótkie przedstawienie, ale jeśli okaże się, że ważniejsza jest wspólna zabawa, niż jej efekt w postaci przedstawienia, skupimy się na niej.

Prowadzenie: Agnieszka Hakizimana 

RZEMIOSŁO

Rzemiosło w drewnie i skórze - cepy 

Prowadzenie: Marek Hałas, Muzeum Stolarstwa i Biskupizny w Krobi

Warsztaty, na których wykonane zostaną cepy, osnuje opowieść i pokaz koszenia i młócenia. Uczestnicy wykonaja narzędzie pod okiem stolarza, ale także pozłotnika i historyka sztuki, który wraz z żoną Monika prowadzą Fundację Ziemi Krobskiej im. prof. R.T. Hałasa w Krobi oraz Muzeum Stolarstwa i Biskupizny. 

Zajęcia dla dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia. Uwaga! Podczas niektórych działań może być wymagana opieka dorosłych.

Słomiany zapał - biżuteria i elementy dekoracyjne ze słomy

Prowadzenie: Magda Wojciechowska, Daria Andrzejewska (BIskupianki w podróży)

Warsztaty rękodzielnicze, podczas których stworzymy elementy dekoracyjne (biżuterię i ozdoby do domu) z wykorzystaniem, tak oczywistego dla wsi materiału, jakim jest słoma. Wykorzystywana do dziś przy wyrobie łańcuchów choinkowych, plecionych elementów wieńca dożynkowego, zabawek i dekoracji takich jak kwiaty, bączki, anioły, pająki itp. Celem warsztatu będzie także wyplecenie tradycyjnego wieńca dożynkowego wraz z udekorowaniem go zgodnie z tradycją biskupiańską i chazacką. 

Zaprojektuj, uszyj i wymaluj se spódnik lub koszulę

Prowadzenie: Magdalena Wojciechowska, Daria Andrzejewska (Biskupianki w podróży) Hanna Zaremba

Warsztaty rękodzielnicze, na których uczestnicy przyjrzą się tradycyjnym strojom regionów Biskupizna i Chazy, w szczególności spódnikom (kobiety/dziewczęta) i koszulom (mężczyźni/chłopcy). Następnie zaprojektują wg tradycyjnego wzoru jedną sztukę odzieży. Z wykorzystaniem przygotowanych materiałów, a także pomocą prowadzących, każdy uczestnik uszyje sobie spódnik lub koszulę. Na warsztatach ozdobimy odzież elementami wzorów haftów tradycyjnych lub elementami inspirowanymi mikroregionami, używając do tego farb do tkanin. Stworzona odzież zostanie założona i zaprezentowana na sobotniej potańcówce, będącej jednocześnie podsumowaniem tygodnia  zmagań i twórczej pracy. 

Wyhaftuj se tiulową wstążkę lub fartuch

Prowadzenie: Beata Kabała, Michał Chudy

Haft to nieodłączny element zdobiący stroje regionalne - szczególnie pięknie eksponowany na Biskupiźnie i Chazach. Pod okiem rękodzielników, zgodnie z tradycyjnymi wzorami, uczestnicy wyhaftują: tiulową wstążkę lub płócienny/batystowym fartuch. Wstążki to przepiękny element stroju Chazackiego, zdobiący kopki i fartuchy. Haftowany tiul to baza do wykonania kryzów i szczególnie misternie układanych kopek biskupiańskich. Płócienne i batystowe fartuchy z haftem białym i kolorowym spotkać można w różnych regionach, ale charakterystyczny wzór haftu już tylko w konkretnym regionie. 

Zajęcia dzieci powyżej 10 roku życia i dorosłych - przy niektórych czynnościach może być niezbędna pomoc mniejszym dzieciom. Zachęcamy do zapisywania dzieci z rodzicami.

INSTRUMENTY

Warsztaty instrumentalne obejmują naukę gry na dudach i skrzypcach podwiązanych, współtworzących tradycyjny skład muzyki biskupiańskiej, oraz na harmonii półtonowej, która pojawiła się w regionie w okresie międzywojennym.

Na spotkaniach będziemy pracować nad repertuarem miejscowym, biskupiańskim. W każdym przypadku program może zostać dostosowany do poziomu uczestników.

Dudy wielkopolskie

Prowadzenie: Krzysztof Polowczyk, Michał Umławski

Dwie grupy: podział na początkującą i zaawansowaną następuje wg umiejętności.

Zajęcia dla początkujących są dla osób, które nie miały styczności z instrumentem, natomiast zaawansowane dla osób grających na dowolnym typie dud. Dysponujemy ograniczoną liczbą instrumentów, w razie deficytu będziemy kontaktować się bezpośrednio z uczestnikiem. Ze względu na różnice w technice wykonawczej naukę prowadzić będziemy jedynie na dudach wielkopolskich. Niemniej prosimy o informację nt. posiadanego instrumentu na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

Uwaga! Jeśli ktoś ma przebierkę, będzie mógł również wziąć udział w zajęciach. Istnieje możliwość szybkiego zmontowania prostych, nowatorskich sierszenek.

Podczas spotkań będą grane melodie biskupiańskie i hazackie, szczególnie popularne na weselach. Jako że celem warsztatów jest wspólne zgranie się ze skrzypkami, repertuar będzie wspólny dla skrzypków i dudziarzy.

Bez ograniczeń wiekowych.

Skrzypce podwiązane

Prowadzący: Krzysztof Polowczyk, Michał Umławski, Małgorzata Szymankiewicz

Zamierzamy stworzyć dwie grupy: początkującą i zaawansowaną. Podział na nie następuje wg umiejętności.

Ze względu na wysoki strój dud wielkopolskich towarzyszą im skrzypce podwiązane, tj. w których za pomocą sznurka przewiązuje się podstrunnicę (gryf), aby podwyższyć strój. Innymi słowy do nauki służą skrzypce standardowe. Prosimy o przywiezienie własnego instrumentu.

Repertuar obejmie głównie melodie biskupiańskie, ponadto hazackie. Aby uczestnicy mogli zespolić się pod koniec zajęć w kapele, skrzypkowie dokonają wyboru utworów wspólnie z dudziarzami.

Grupy bez ograniczeń wiekowych.

Orkiestra Taborowa 

Prowadzenie: Kazimierz Nowak, Witold Roy Zalewski, 

Warsztaty przeznaczone dla osób o różnym stopniu zaawansowania. Prosimy o przywiezienie własnych instrumentów, gdyż mamy ich zaledwie kilka.

W warsztatach można uczestniczyć bez względu na wiek.

KULINARIA 

Gastronomia - przepisy regionalne

Prowadzenie: panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Starej Krobi

Warsztaty kulinarne będą praktyczne, z koniecznością ubrudzenia rąk. Poczujemy ich teksturę, lepkośc, zapach by ostatecznie poczuć i smak. Dania będziemy tworzyć na podstawie książki z przepisami regionalnymi "Biskupizna ze smakiem" oraz z wykorzystaniem pamięci i notatek starokrobskich gospodyń. W menu oczywiście pojawią się dania serwowane na dożynkowych potańcówkach.

Zapewniamy składniki!

Zajęcia dla osób dorosłych.

Zielarstwo  

Prowadzenie: Ziołowieś 

OBRAZ 

Biskupizna w filmie i fotografii

Prowadzenie: Artur Łazowy 

Warsztay poprowadzi członek FOTO GRUPA TWÓRCZA działa bez stałego miejsca. Pracuje w różnych przestrzeniach, najczęściej ulicznych,  czasem także w gościnnych progach różnych instytucji. FOTO GRUPA TWÓRCZA działa przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA w Pile od 1999 roku. Łączy nas wspólna pasja – FOTOGRAFIA. Wielu z nas uczestniczyło w wystawach i warsztatach organizowanych w ramach projektu GALERIA OTWARTA. Niektórzy z nas praktycznie nie rozstają się z aparatem fotograficznym, inni fotografują od czasu do czasu. Nie chcemy obojętnie przechodzić koło spraw, wydarzeń i sytuacji, które nas intrygują, zwłaszcza w najbliższym otoczeniu.

Celem projektów FOTO GRUPY TWÓRCZEJ jest edukacja i nauka podstaw fotografii, a także nabycie podstawowych umiejętności warsztatowych. Pragniemy pokazywać realny świat, nasze otoczenie, miasto i ludzi, w którym żyjemy. Jego problemy, to, co nas w nim intryguje, z czym się nie zgadzamy. Niekiedy chcemy w ten sposób zamanifestować swój bunt i zwrócić uwagę na to, co w naszym otoczeniu (świecie) istotne, czasem złe, niebezpieczne, czego nie tolerujemy i co chcemy zmienić. Zdjęcia przez nas wykonane dokumentują nasze spostrzeżenia i ufamy, że pozwalają poprzez obraz wpłynąć na myślenie i postawy ludzi.

Na warsztaty prosimy zabrać własny sprzęt: aparat foto, telefon komórkowy z wbudowanym aparatem lub inny z funkcja fotografowania.

Biskupiańskie zakamarki - plener malarski

Prowadzenie: Kinga Łon

Prawdziwy plener malarski! Pod okiem artystki poznamy techniki szkicowania, malowania i dopracowywania dzieła artystycznego. Codziennie spotkamy się na części teoretycznej, podczas której poznamy arkana malarstwa, a później ze sztalugami, pędzlami i farbami wyruszymy w plener w poszukiwaniu interesującego nas obrazka. Po powrocie praca oczywiście zostanie omówiona. Zdobyte umiejętności będzie można wykorzystać m.in. w trakcje zajęć scenograficznych i rękodzielniczych.

Stworzony obraz stanie się oczywiście dla uczestnika pamiątką z Taboru. Niektóre z prac zostaną wykorzystane jako makiety realizowanych podczas Taboru filmów.

Zajęcia dla młodzieży i dorosłych.

Zajęcia baśniowo-dramowe

To zajęcia muzyczno-ruchowo-treatralne przeznaczone dla dzieci w wieku 5-12 lat.

Prowadzenie: Katarzyna Wińska, przygrywa: Witold Roy-Zalewski.

Młodzi uczestnicy przez tydzień będą pracować nad wielkopolską opowieścią, w której, ze względu na temat Taboru, będzie istotny element dożynek.

Scenariusz zostanie oparty na wybranej opowieści lub opowieściach z wielkopolskich zbiorów Oskara Kolberga i Otto Knoopa. Zajęcia wypełnią gry i zabawy tradycyjne oraz zainspirowane tradycją, a także wyobraźnią dzieci i prowadzących. Poprzez śpiewy, zabawy, tańce i rysowanie dzieci zilustrują usłyszaną historię.

Grupa do 20 dzieci w wieku 5-12 lat.

Zajęcia manualno - ceramiczne

Prowadzenie: Monika Hałas 

PRELEKCJE 

Sobota 29 lipca 2017 r

"Słuchanie nagrań archiwalnych i śpiew z Justyną Piernik"

PROWADZĄCY:

Anna Chuda

Krzysztof Polowczyk

Alicja Gniazdowska

Michał Umławski

Beata Kabała

Franciszek Jesiak

Martyna Żurek

Antoni Beksiak

Grzegorz Ajdacki

Daria Andrzejewska

Magdalena Wojciechowska

Katarzyna Wińska

Agnieszka Hakizimana

Witold Roy-Zalewski

Maciej Rychły

Zofia Dragan

Bogdan Paluszkiewicz

Artur Łazowy

Małgorzata Szymankiewicz

Kazimierz Nowak

Joanna Szaflik

Koło Gospodyń Wiejskich w Starej Krobi

Justyna Piernik

Marek Hałas

Monika Hałas 

Kuba Zimończyk